اتحاد میان مسلمانان به معنی نزدیک شدن فرقه‌های اسلامی به یکدیگر با حفظ کیان و ماهیت آنهاست. به معنی حفظ اصول مشترک و آزاد گذاردن و معذور داشتن هر فرقه در فروع خاص خود است. به معنی عدم نزاع و درگیری فرقه‌ها و آگاهی از عقاید یکدیگر و حساسیت نشان ندادن در برابر فرقه‌ی دیگر نسبت به مختصات آن فرقه است.

 

و راه رسیدن به این هدف تکیه کردن بر عقل و منطق و دوری گزیدن از احساسات زود گذر و تعصبات غیر قابل کنترل است. 

اسلام از سلامت مشتق است، روح و جوهر اسلام با سلامت آمیخته شده و تمام کرامت‌های انسانی در آن گرد آمده است، بنابراین مردمی که زیر لوای اسلام گرد آمده‌اند، باید با یکدیگر به سلامت زندگی کنند و کرامت و شرافت خود را همواره در خشان و تابنده نگه دارند. 

مردمی که خدا، دین، رسول، قبله و کتاب سنگ بنیادین عقیده‌ی آنهاست، می‌بایست همواره به سنگ‌های بنیادین عقیده‌ی خود فکر کنند و آن‌ها را از عوامل خلل‌ناپذیر اتحاد و همبستگی خود بدانند. 

مسلمین باید قرآن را که میلیون‌ها نسخه‌ی خطی و چاپی، بدون تحریف آن موجود است و همگی به اصالت و صحت آن اعتراف دارند و در هر خانه‌ای لا اقل یک نسخه از آن موجود است جلوی روی خود بگشایند و با تدبر و تعمق به این آیات توجه کنند: (وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُوا)، (وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ) و (إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ) (إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً) آنچه از این آیات مفهوم است این است که خداوند راه عزت، سعادت و کمال را در اتحاد و همبستگی قرار داده است. 

در دستورات اجتماعی اسلام بدون استثنا در هر موردی که به نحوی برای مسلمانان الزام‌آور هست، هدف نهایی آن ایجاد محبت و الفت و برادری و اتحاد میان مسلمانان است مانند نماز جمعه، نماز جماعت، سلام کردن، مصافحه، تعاون، هدیه، انفاق، عیادت مریض و... 

و بطور کلی هر عملی یا صفتی که به نحوی در اسلام منع شده، برای جلو گیری از اختلاف و در گیری و نزاع میان مسلمانان است. مانند نهی از گمان بد، تجسس، دروغ، غیبت، ناسزا گفتن، تکبر و خودخواهی، مسخره کردن و قطع رحم. 

یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای پیامبر -صلّی الله‌ علیه‌ وسلّم- مرتبت ایجاد الفت و اتحاد در میان مردم متفرق و پراکنده است. مردمی که در اثر تعصبات بی‌جا، به جان هم افتاده بودند. و بر لب سقوط و اضمحلال بودند، و نبی اکرم (ص) در اثر تعالیم حیاتبخش اسلام، همگان را به خدای واحد متوجه ساخت و آنان را در مجالس و جماعات در یک صف قرار داد، امتیازات موهوم را از می‌ا ن بر داشت و سیاه وسفید وعرب وعجم، و فقیر و غنی. همه و همه را فرزندان یک پدر ومادر معرفی کرد و فضیلت و امتیاز را تنها به تقوی و علم و مجاهدت دانست که در اثر کوشش و ریاضت بدست می‌آید.

بزرگ‌ترین عامل عزت و سرافرازی امت‌های پیشین انسجام وحدت مسلمین بوده و بالا‌ترین عامل شکست و ذلت و سقوط ایشان تفرقه و اختلاف می‌باشد. سیدنا علی (رض) در نهج البلاغه این حقیقت را چنین بیان می‌فرماید: «از کیفر‌هایی که بر اثر کردار بد و ناپسند بر امت‌های پیشین فرود آمد خود را حفظ کنید، و حالات گذشتگان را در خوبی‌ها و سختی‌ها به یاد آورید و بترسید که همانند آن‌ها باشید! پس آنگاه که در زندگی گذشتگان مطالعه و اندیشه می‌کنید به کارهایی بچسبید که موجب عزت و شوکت ایشان گشت: دشمنانشان رانده و دور شدند، عافیت بسوی آنان کشیده شد، نعمت خدا در اختیارشان بود و رشته‌ی کرامتشان پیوستگی یافت آنچه موجب عزتشان گشت: دوری گزیدن از تفرقه و پراکندگی و همت گماشتن و توصیه و ترغیب یکدیگر بر رعایت اتحاد و اتفاق بود. و از هر امری که ستون فقراتشان را می‌شکست و قدرتشان را سست می‌کرد اجتناب ورزیدند مانند کینه‌توزی، بخل، حسادت و... » (نهج البلاغه خطبه‌ی ۱۹۲) 

دین الهی یگانه محور وحدت مسلمانان جهان است. مادامی که دل‌ها و افکار پراکنده است فراوانی تعداد فایده‌ای ندارد و خداوند به مردمی که با یکدیگر اختلاف دو گانگی دارند هیچ خیر و برکت و سعادتی عطا نخواهد کرد. نه به گذشتگان، نه به حاضرین و نه به آیندگان. 

یکی از طرق ایجاد اتحاد و بستن راه پراکندگی و اختلاف رعایت ادب در کلام است. به نحوی که‌ شأن و احترام طرف بحث لحاظ گردد و از سخنان گوینده جسارت و اسائه‌ی ادب استشمام نشود، که سخن گوینده هر چند قرین حق و عدالت باشد، هر‌گاه در قالب خشونت القا شود ضمن اینکه مقبول و مطلوب نیست بلکه تیرگی و کدورت را در پی خواهد داشت. 

هر مسلمانی باید باور داشته باشد که دیگران هم انسان‌هایی مانند او هستند و مانند او فکر و اندیشه دارند و مانند او در گزینش و انتخاب مذهب آزاد می‌باشند و‌‌ همانگونه که او مذهب خود را با ادله‌ی قطعی و مسلم و براهین غیر قابل خدشه و انکار حق و صواب می‌داند، دیگران هم مذهب خود را با‌‌ همان ادله و براهین حق و صواب می‌دانند.